در صورت نیاز با کارشناسان شیدکو تماس بگیرید: 09129343342

ارگونومی چیست؟

ارگونومی در تعریف کلی عبارت است از: “فرآیند طراحی یا چیدمان محل کار، محصولات و تمامی ابزارها و سیستم ها به گونه ای که وضعیت آنها با شرایط و وضعیت افراد در آن مکان، متناسب باشد.”

ارگونومی به مفهوم به کارگیری فناوری های جدید است تا توسط آنها، محصولاتی بسیار ایده آل و کارآمد، روانه بازار شوند. ارگونومی در شرکت شیدکو به دو مفهوم کلی و جزئی رعایت می شود. هر یک از محصولات این شرکت معتبر در جایگاه خود دارای یک سری ویژگی ها هستند که همگی بر مبنای استانداردها و بررسی های دقیق تولید شده اند.
شاید بارها و بارها با تعاریف متعددی از علوم ارگونومی مواجه بوده ایم؛ طراحی انواع میز و صندلی، ابزارهای کاربردی، ابزارهای صنعتی، محصولات نوشتاری و …، همگی با توجه به اصول ارگونومی، طراحی می شوند؛ به گونه ای که حداکثر راحتی و آسایش را برای کاربر فراهم آورند و باعث بهبود شرایط شوند.
ارگونومی ترکیبی از دو واژه ی یونانی”ergon” به معنای کار و “nomos” به معنای قوانین طبیعی بوده و به معنای دانش شناخت کار و رابطه ی افراد با آن کار می باشد. ارگونومی ضمن اینکه باعث کاهش آسیب های شغلی و خدمات درمانی می شود، سبب افزایش بهره وری و کیفیت محصولات شده و روی سلامتی افراد اثر بسزایی می گذارد.
از طرفی، علم ارگونومی، علمی است که انسان و تعامل او را با محصولات، تجهیزات، امکانات، محیط کار و زندگی مورد بررسی و مطالعه قرار می دهد. تأثیرگذاری مثبت و همچنین اهمیت اجرای قوانین ارگونومی برای محصولات، دقیقاً همان چیزی است که کارشناسان واحد تحقیق و توسعه(R&D)شرکت شیدکو به دنبال آن بوده اند.

توجه به اصول ارگونومی در شرکت شیدکو

شرکت شیدکو، مجموعه تخصصی و حرفه ای در زمینه طراحی و تولید انواع تجهیزات آموزشی پیشرو در کشور، طی تجربه 10 ساله خود همواره بر این اصل تأکید داشته است که محصولات آموزشی عالی با بهترین کیفیت را برای محیط های آموزشی تولید نماید. رعایت ارگونومی محصولات، یکی از رسالت های این شرکت است که از ابتدای کار طراحی محصولات، مورد توجه قرار می گیرد. این شرکت، تعاریف ویژه ای برای ارگونومی محصولات آموزشی ارائه داده است و هم اکنون نیز شاهد آن هستیم که طراحی و تولید تجهیزات آموزشی بر همین اصل استوار است. پروژه ارگونومی آموزشی در شرکت شیدکو همچنان در حال اجرا می باشد و به یک فعالیت پویا در واحد تحقیق و توسعه مبدل گشته است.

شرکت شیدکو، اصول ارگونومی را با دو هدف اصلی دنبال می کند:

هدف اول ارگونومی:

  • افزایش کارایی و راندمان فعالیت های آموزشی در مدرسه و دانشگاه ها
  • تأثیرگذاری بسیار عالی کلام و نحوه تدریس استاد در دانشگاه یا آموزگاران در کلاس های مدرسه بر روی شاگردان
  • افزایش بهره وری فرد – سهولت کاربرد و افزایش ارتقای سطح آگاهی و یادگیری در محیط های آموزشی

هدف دوم ارگونومی:

  • افزایش ایمنی و سلامت اساتید، آموزگاران، دانشجویان و دانش آموزان

فهرست عناوینی که در این مطلب به آن اشاره می کنیم:

  • تعریف کلی ارگونومی؛
  • ارگونومی چیست؟
  • ارگونومی آموزشی چیست؟
  • اهمیت رعایت ارگونومی
  • اهمیت ارگونومی در محیط های آموزشی
  • توجه به اصول ارگونومی در شرکت شیدکو
  • رسالت ها و چشم اندازهای شرکت شیدکو در طراحی محصولات
  • آموزشی ارگونومی
  • مراحل اجرایی پروژه ارگونومی محصولات آموزشی در شرکت شیدکو
  • ضرورت استفاده از تجهیزات استاندارد در محیط های آموزشی
  • آثار و پیامدهای ناگوار عدم توجه به اصول ارگونومی در محیط های آموزشی
  • ویژگی های صندلی دانشجویی – دانش آموزی ارگونومیک
  • اصول طراحی صندلی ارگونومیک (صندلی دانشجویی – دانش آموزی)
  • برخی از مهم ترین خصوصیات یک صندلی ارگونومیک خوب برای دانشجویان و دانش آموزان
  • سخن پایانی

توجه به ارگونومی در محیط‌های آموزشی در شیدکو

طبق بررسی های انجام شده اغلب دیده شده که در بعضی از مدارس، بعد از گذشت مدت زمان کوتاهی از شروع کلاس درس، دانش آموز خسته شده و دیگر توجهی به مطالب ارائه شده نشان نمیدهد. یکی از دلایل آن میز و صندلی های غیر استاندارد هستند که در طراحی و تولید آن ها اصول ارگونومی رعایت نشده است. همین امر سبب میشود تا دانش آموز و دانش پژوه به زودی احساس خستگی کرده و دیگر به مطالب درسی توجهی نشان نمی دهد. در اینصورت کیفیت سطح آموزشی و در نهایت راندمان آموزشی پایین می آید.
ارگونومی در مراکز آموزشی، تعاریف مشخصی دارد. در محیط های آموزشی، افراد با موارد مختلف سروکار دارند؛ اساتید، معلمان، مدرسان، دانش آموزان و دانشجویان، در گروه های مختلف در ساعات مشخص از سال تحصیلی در کلاس های درس حاضر می شوند؛ مدرسان، وظیفه تدریس دروس را برعهده دارند و دانشجویان و دانش آموزان نیز باید دروس و مفاهیم استاد را به خوبی فرا بگیرند؛ هر عاملی که موجب شود فرآیند یاددهی – یادگیری در کلاس های درسی ساده تر و لذت بخش تر شود، جزو زیرشاخه های علم ارگونومی آموزشی قرار می گیرد.

رعایت اصول ارگونومی برای تجهیزات آموزشی، جوانب مختلف در محیط های کاری را تحت تأثیر قرار می دهد. ارگونومی آموزشی موجب می شود که راندمان تدریس، ارتقا یابد؛ شیوه های تدریس در کلاس های درس، جذاب تر و لذت بخش تر گردد؛ ارتباط میان دانشجویان یا دانش آموزان با استاد و معلم، صمیمی تر و دوستانه تر شود؛ همچنین ارگونومی آموزشی باعث می شود اثرگذاری کلام مدرسان بر فراگیران در کلاس های درسی، بسیار بیشتر شود.

مزایای توجه به ارگونومی در محیط‌های آموزشی

  • ارائه بهتر مطالب توسط استاد به فراگیران
  • بهبود بخشیدن روش های انتقال مطالب و مفاهیم از اساتید و معلمان به دانشجویان و دانش آموزان
  • افزایش کیفیت تدریس در کلاس
  • تأثیرگذاری مؤثر روش های تدریس بر فراگیران
  • در نظر گرفتن سلامت جسمی و روانی دانشجویان و دانش آموزان
  • عدم خستگی دانشجویان بعد از نشستن‌های طولای مدت بر روی صندلی
  • بهبود و ارتقای سطح کیفیت محصولات و تجهیزات آموزشی برای مدارس، دانشگاه ها و مراکز آموزشی
  • ارتقای سطح آگاهی افراد در محیط های آموزشی با اجرای ارگونومی آموزشی (این عامل در راستای افزایش دقت و توجه شاگردان به استاد و دریافت مطالب، میسر خواهد بود. این کار، آگاهی فراگیران را افزایش می دهد و بنابراین می توان مطمئن بود که تدریس به بهترین نحو ممکن انجام شده است.)

اهمیت رعایت اصول ارگونومی در محیط‌های آموزشی

تجربه نشان داده است که کشورهایی که نسبت به بالا بردن سطح آموزشی و رعایت اصول ارگونومی و اصول استاندارد در آموزش، بی توجه هستند، چه ضررها و زیان هایی را متحمل شده اند. جوامعی که در مقابل وضعیت آموزشی خود، احساس مسئولیت نداشته اند، همواره با عقب ماندگی علمی و فرهنگی، عدم پیشرفت در تکنولوژی و فناوری های جدید، مواجه شدن با حوادث و بیماری و صدها چالش و بحران دیگر مواجه بوده اند. در ادامه، کاهش سطح آگاهی و دانش افراد جامعه در اثر عدم رعایت اصول ارگونومی آموزشی موجب می گردد که مردم جامعه نیز آگاهی کمتری نسبت به مسائل داشته باشند. به همین دلیل، حوادث و نابسامانی های بیشتری در جامعه رخ می دهد.

از این رو دلایل زیادی وجود دارد که اهمیت رعایت اصول ارگونومی در محیط های آموزشی، مدارس و دانشگاه ها را توجیه می کند. همان طور که می دانید افراد تقریباً نیمی از دوران طلایی زندگی خود را در مکان های آموزشی سپری می کنند. از همان دوران آغازین زندگی و در سنین کودکی، کودکان وارد مهد کودک ها و دبستان ها می شوند. در ادامه، دوران مدرسه سپری شده و فرد، وارد دانشگاه می شود. با توجه به این مسأله، لزوم به کارگیری تجهیزات و لوازم آموزشی استاندارد که با کیفیت بسیار عالی و بی عیب و نقص، تولید شده اند، سلامت جسم و روان دانش آموزان و دانشجویان را در تمام دوران آموزشی و تحصیلی تضمین می کند.

یکی از مواردی که به عنوان اهمیت رعایت اصول ارگونومی در محیط آموزشی به آن اشاره می شود، افزایش راندمان یادگیری در کلاس است. بخش بزرگی از ساختار ذهنی، روحی و تفکرات فرد در کلاس های درس، شکل می گیرد. این مسائل موجب می شوند میزان درک و سطح آگاهی فرد، افزایش پیدا کند؛ بالاتر بودن سطح آگاهی، دانش و مهارت افراد جامعه موجب می گردد تا وضعیت علمی و اقتصادی کشور نیز ارتقا پیدا کند و در نتیجه سبب می شود تا شاهد پیشرفت های چشمگیری در همه ی زمینه ها باشیم. بنابراین به طور کلی مشاهده کردید که رعایت ارگونومی در آموزش تا چه میزان حائز اهمیت می باشد.

افزایش راندمان و شوق و اشتیاق به یادگیری

مدرسه خانه ی دوم بسیاری از افراد جامعه است که طلایی ترین دوران عمر خود را در آن سپری می کنند. به همین خاطر این محیط باید بگونه ای باشد که همه روزه دانش آموزان با علاقه و اشتیاق فراوان بخواهند وارد آن شوند و با نشاط به فراگیری علم بپردازند.

رعایت اصول ارگونومی در تجهیزات و محصولات آموزشی موجب می شود دانش آموزان و دانشجویان در کلاس های درس به دروس و تدریس اساتید، علاقه زیادی پیدا کنند. علاقه مند شدن به دروس موجب می شود دانش آموزان یا دانشجویان نسبت به دریافت مفاهیم جدیدتر، کنجکاوتر باشند؛ همچنین ارگونومی به شکوفا شدن استعدادهای آنها نیز کمک می کند.

مضرات عدم توجه به اصول ارگونومی در محیط‌های آموزشی

لازم به ذکر است که چنانچه ارگونومی در مدارس، دانشگاه ها و تجهیزات آموزشی رعایت نشود، پیامدهای ناگواری را به همراه خواهد داشت. استفاده طولانی مدت از میز و صندلی های غیر استاندارد که همگی بدون در نظر گرفتن اصول ارگونومی، طراحی شده اند، موجب بروز ناهنجاری های بدنی – اسکلتی – ماهیچه ای مانند ورم، درد، خستگی عضلانی و مغزی، مور مور شدن و اختلالات حسی برای فرد می شود. این ناراحتی ها در دراز مدت می توانند سلامت بدن فرد را در قسمت های مختلف، تحت تأثیر جدی قرار دهند.

یکی دیگر از دلایل اهمیت ارگونومی برای محیط های آموزشی، توجه به مسئله خسته شدن دانش آموزان، دانشجویان و مدرسان است. در صورتی که اصول ارگونومی رعایت شده باشد، فراگیران در طول زمان تدریس استاد، خسته نمی شوند و بدن آن ها نیز گرفتار ناهنجاری های نامطلوب بدنی نخواهد شد. اگر ارگونومی آموزشی در کلاس های درسی رعایت نشود، فراگیران نمی توانند مفاهیم درسی را به طور کامل یاد بگیرند، زود خسته می شوند و همچنین، اساتید یا مدرسان نیز در طول تدریس خود، احساس خستگی خواهند کرد؛ به این ترتیب، این عوامل به شدت در آموزش میان استاد و شاگرد تأثیرگذار بوده و سبب کاهش راندمان کیفیت آموزشی خواهد شد.

رسالت ها و چشم اندازهای شرکت شیدکو در طراحی محصولات آموزشی ارگونومی

آن دسته از تجهیزات آموزشی مناسب تر هستند که کمترین فشار و تنش را برای بدن فرد ایجاد کنند. به همین دلیل، متخصصان و کارشناسان در بخش طراحی محصولات در شرکت شیدکو همواره می کوشند با شناخت نواحی تحت فشار بدن افراد و بررسی ابعاد آنتروپومتری آنها، محصولاتی را طراحی کنند که نهایت راحتی و آسایش را برای آنها فراهم کند. متخصصان شرکت شیدکو با درک صحیحی از اصول ارگونومی تجهیزات آموزشی و همچنین با در نظر گرفتن شرایط حاکم بر محیط های آموزشی کشور، بهترین راهکارها را در طراحی محصولات ارگونومیک برای سلامتی و بهبود شرایط کاربران ارائه داده اند که همه آنها، تجربه لذت بخش از تدریس و اثرگذاری بهتر تدریس را بر شاگردان به ارمغان خواهد آورد.
بهترین شرایط تدریس و یادگیری در محیط آموزشی از طریق محصولات ارگونومی در شرکت شیدکو فراهم شده است.

اصولی که شرکت شیدکو با رعایت آن ها توانسته محصولاتی بی همتا در حوزه تجهیزات آموزشی تولید نماید:

  • آناليز سیستم بدن انسان- سنجش ابعاد بدن و ویژگی های فیزیکی و ارگونومی بدن – حركت شناسی مفاصل
  • بررسی توانمندی افراد مختلف در محیط های آموزشی
  • بررسی ارتباط بين خستگی و راندمان آموزشی
  • بررسی چيدمان تجهيزات آموزشی در کلاس های درس
    در شرکت شیدکو، فاکتورهایی نظیر عملکرد، زیبایی و کاربری محصولات تولید شده، با عملکرد واقعی در فضاهای آموزشی مقایسه شده و در چندین مرحله مورد بررسی قرار میگیرند.

مراحل اجرایی پروژه ارگونومی محصولات آموزشی در شرکت شیدکو

در شرکت شیدکو، روند اجرای پروژه ارگونومی از مرحله ترسیم درخت ارگونومی محصول و تعاریف دقیق از علم ارگونومی آغاز گشته و در ادامه به مفاهیم آنتروپومتریک محصولات آموزشی، تکمیل می شود. برای طراحی قوی تر و مؤثرتر محصولات آموزشی در شرکت شیدکو، طراحی و بررسی ارگونومی محصولات با در نظر گرفتن مدل های مشابه خارجی در کشورهای پیشرفته تر انجام می گیرد. در ادامه، استانداردهای تجهیزات آموزشی ارگونومی در سطح داخلی و بین المللی مورد بررسی قرار داده می شود.

در نهایت، طراحی و تولید تمامی محصولات آموزشی در شرکت شیدکو با نظارت دقیق مشاوران متخصص، اساتید و افراد مجرب در این زمینه به انجام می رسد. برای اینکه نتایج حاصل از بررسی ها و ارزیابی ها اثربخش تر گردد، یک چک لیست استاندارد تهیه می شود و تمام معیارها و فاکتورها بر همان اساس، سنجیده می شوند. به عبارت کلی، ارزش گذاری محصولات آموزشی شیدکو و اصول ارگونومی آنها بر مبنای استانداردهای این چک لیست ها تأیید می گردد.

مهم ترین پارامترهایی که در چک لیست های استاندارد در رعایت ارگونومی به آن توجه می شود:

  • بررسی ابعاد محصولات
  • ارزیابی عملکردی محصولات
  • زیبایی شناختی
  • رعایت جوانب کاربردی
  • مواد اولیه برای ساخت محصولات لازم به ذکر است که تهیه این چک لیست ها و استفاده از آن ها نه تنها به ارتقای سطح کیفیت محصولات آموزشی کمک زیادی می کند، بلکه کارشناسان می توانند با استخراج مفاهیم ناقص و مواردی که نیاز به اصلاح دارند، نقص ها و کمبودها را جبران کرده و محصولاتی بهتر و عالی تر را تولید نمایند.

فرآیند فوق به طور قوی در حال حاضر در شرکت شیدکو به یک فرآیند روزانه در واحد تحقیق و توسعه تبدیل شده است؛ توجه به ارگونومی محصولات و افزایش سطح کیفی آنها به صورت مستمر و پیوسته در این واحد در حال اجرا هستند.

مراحل اجرایی پروژه ارگونومی محصولات آموزشی در شرکت شیدکو

لوازم و ابزارهای محیط آموزشی، نقش مهمی در فرآیندهای یاددهی – یادگیری دارند. این ابزارها را در محیط های مدارس، دانشگاه ها و سایر آموزشگاه های خصوصی علمی و هنری می توان مشاهده کرد. توجه داشته باشید که نشستن های طولانی مدت روی صندلی های غیر استاندارد در کلاس، خیره شدن به تابلو غیر استاندارد در کلاس درس هنگام تدریس، نوشتن زیاد با ماژیک روی تابلو پایه دار غیر استاندارد به ویژه برای اساتید و آموزگاران، کار با ماژیک ها روی تخته وایت برد غیر استاندارد و به طور کلی، استفاده طولانی مدت از تجهیزات آموزشی موجب می شود خستگی، زودتر از آنچه انتظار می رود به سراغ اساتید و دانشجویان یا دانش آموزان بیاید.
تمام موارد فوق منجر به بروز ناهنجاری های اسکلتی و عضلانی در طول آموزش می شود. این ناراحتی ها در طول یک سال تحصیلی و چه بسا در تمام مدت زمان تحصیل افراد در دوره های مختلف، گریبان گیر او خواهند بود.
بخش بزرگی از صدمات اسکلتی – عضلانی افراد در اثر استفاده از محصولات غیر استاندارد در محیط های آموزشی رخ می دهند. فعالیت های آموزشی در شرایط غیر استاندارد موجب می شود ناراحتی های بسیاری برای قسمت های مختلف بدن فرد ایجاد گردد. مهم ترین عضو بدن که درگیر این ناراحتی ها است، ستون فقرات می باشد.

عمده ترین صدمات اسکلتی – عضلانی ناشی از عدم رعایت اصول ارگونومی در محصولات آموزشی:

  • ناراحتی های ناحیه گردن و کمر
  • گرفتگی عضلات در حین تدریس برای اساتید و آموزگاران
  • گرفتگی عضلات و ناراحتی ها برای دانشجویان و دانش آموزان ناشی از نشستن های طولانی مدت
  • درد در ناحیه مچ دست

آثار و پیامدهای ناگوار عدم توجه به اصول ارگونومی در محیط های آموزشی چیست؟

عدم توجه به اصول و استانداردهای ارگونومی و رعایت نکردن آنها در طراحی و تولید محصولات و تجهیزات آموزشی پیامدهای نامطلوبی را برای اساتید، آموزگاران، دانشجویان و دانش آموزان در پی دارد. علاوه بر ناراحتی های بدنی و عضلانی که برای آنها ممکن است رخ دهد، خستگی، کاهش کارایی و راندمان تدریس و یادگیری و همچنین کاهش بازدهی آموزش را به دنبال خواهد داشت.
در نظر داشته باشید که استفاده از تابلو، ماژیک، صندلی دانشجویی، انواع تخته وایت برد، تابلو پایه دار و محصولات آموزشی غیر استاندارد، در کنار نشستن های طولانی مدت بر روی صندلی های غیر ارگونومیک، همگی موجب می شود فرد به زودی خسته شود و آسیب های بدنی، خیلی زودتر از انتظار، به سراغ فرد بروند.
تمام چالش ها و آسیب های فوق، مواردی هستند که در شرکت شیدکو به آنها پرداخته می شود.
لازم به ذکر است که در تمامی محصولات تولیدی شرکت شیدکو، اصول ارگونومی رعایت شده و هم اکنون نیز بر این امر، جدیت و تلاش زیادی مبذول می گردد.
به همین خاطر به جرئت می توان گفت استفاده از تجهیزات آموزشی شرکت شیدکو مانند صندلی دانش آموزی-دانشجویی، ماژیک وایت برد، تخته وایت برد، تابلو پایه دار و … سبب تجربه کردن حسی دلنشین برای اساتید و معلمین از تدریس و دانشجویان و دانش آموزان از فراگیری علم بوده و هم چنین راندمان کیفیت آموزشی افزایش می یابد.